Εκατοντάδες είναι τα περιστατικά γυναικών τόσο στον ανεπτυγμένο όσο και στον αναπτυσσόμενο κόσμο που αντιμετωπίζουν κάποιο είδος βίας στο δημόσιο χώρο και μάλιστα σε καθημερινή βάση. Οι έξυπνες πόλεις δεν αποτελούν εξαίρεση.
Οι φυλετικές διακρίσεις είναι ένας από τους παράγοντες που δεν επιτρέπουν σε μια γυναίκα να χρησιμοποιεί τον δημόσιο χώρο άνετα και με αυτοπεποίθηση, επηρεάζοντας την αίσθηση της ελευθερίας της. Διάφοροι παράγοντες μπορεί να αποτρέπουν τις γυναίκες από το να ζουν και να απολαμβάνουν ελεύθερα την πόλη τους, μεταξύ των οποίων ο οδοφωτισμός τη νύχτα, η ορατότητα της περιοχής, η εγγύτητα με τη δημόσια συγκοινωνία και η παρουσία κόσμου. Μια διεθνής μελέτη, μάλιστα, αποκαλύπτει ότι το 40-60% των γυναικών έχουν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση στον δρόμο.
Από τα πάρκα μέχρι τις υπαίθριες αγορές, λοιπόν, οι γυναίκες σε όλο τον κόσμο βγαίνουν μπροστά, ζητώντας ασφάλεια και σεβασμό στους δημόσιους χώρους.
Από τα πάρκα μέχρι τις υπαίθριες αγορές
Οι Samah Al-Nahal, Dalia Osama και Nihal Zourob είναι γυναίκες αρχιτέκτονες που συνεργάστηκαν για να μεταμορφώσουν το δημόσιο χώρο της κοινότητας Al-Shoka στη Γάζα της Παλαιστίνης.
Σε μια περιοχή της Γάζας στην Παλαιστίνη, οι γυναίκες έχουν από το 2018 ένα χώρο 2.600 τ.μ. σχεδιασμένο σύμφωνα με τις ανάγκες τους
Λαμβάνοντας, λοιπόν, υπόψιν τη γνώμη και τις ανάγκες 30 νέων ανθρώπων στην περιοχή, μεταμόρφωσαν ένα πάρκο, στο αρχικό σχέδιο του οποίου οι τουαλέτες είχαν χτιστεί στην αριστερή πλευρά της εισόδου κι έπειτα αποφασίστηκε να μεταφερθούν στη δεξιά, επειδή το σημείο εκείνο είχε περισσότερο φως και άρα ήταν πιο ασφαλές.
Επαρκής φωτισμός, ανοιχτός σχεδιασμός που αποτρέπει το αίσθημα της παγίδευσης και εξυπνότερες κατασκευές έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη βελτίωση της ασφάλειας του πάρκου, γι’αυτό και ενσωματώθηκαν. Τελικά, τον Μάρτιο του 2018 οι γυναίκες της Al-Shoka είχαν ένα χώρο 2.600 τ.μ. σχεδιασμένο σύμφωνα με τις ανάγκες τους.
Ομοίως, οι γυναίκες πωλήτριες στις υπαίθριες αγορές των νησιών Φίτζι και της Τανζανίας συγκεντρώθηκαν για να αλλάξουν τη γενικότερη κουλτούρα στο χώρο εργασίας. Με τη βοήθεια του τοπικού οργανισμού «Ισότητα για την Ανάπτυξη», από τα Ηνωμένα Έθνη, παρατηρείται πλέον μια θετική αλλαγή.
Η εφαρμογή που ήδη «αλλάζει» τους δημόσιους χώρους
Η startup εταιρεία Safetipin με έδρα την Ινδία, μαζί με το Smart Cities Research Cluster και την ερευνητική του ομάδα προωθούν την «ισότητα των φύλων» στον σχεδιασμό των αστικών χώρων. Ο στόχος είναι να προσδιοριστούν οι συνθήκες που κάνουν τις γυναίκες να αισθάνονται ανασφαλείς και να αντιμετωπίσουν αυτά τα τυφλά σημεία.
Τα apps έχουν ήδη μπει στο «παιχνίδι» της βελτίωσης των δημόσιων χώρων προς όφελος και των γυναικών
Η Safetipin έχει ήδη λανσάρει μια εφαρμογή για smartphones, η οποία παρέχει την ευκαιρία στους χρήστες του δημόσιου χώρου να εντοπίσουν τις περιοχές που πιστεύουν ότι παρουσιάζουν προβλήματα. Σε αυτά θα μπορούσε να ανήκει ο φωτισμός, το επίπεδο ορατότητας, η ασφάλεια που σχετίζεται με τις μεταφορές, κ.λπ. Καθώς οι χρήστες τροφοδοτούν την εφαρμογή με αυτά τα στοιχεία αναπτύσσεται ένας χάρτης, ο οποίος δείχνει ποια στοιχεία του σχεδιασμού της πόλης αποτελούν μειονέκτημα για τις γυναίκες και με ποιο τρόπο.
Η εταιρεία έχει ήδη εφαρμόσει την τεχνολογία για να μεταμορφώσει τον τρόπο αντιμετώπισης της ασφάλειας σε 30 πόλεις σε όλο τον κόσμο. Για παράδειγμα, στο Δελχί εντοπίστηκαν 8.000 δημόσιοι χώροι με ανεπαρκή φωτισμό χρησιμοποιώντας δεδομένα από το Safetipin, με την τοπική αυτοδιοίκηση να αναλαμβάνει αργότερα την επίλυση του ζητήματος. Άλλες βελτιώσεις περιελάμβαναν τον προσδιορισμό στρατηγικών τοποθεσιών για κάμερες CCTV και νέους δρόμους για καλύτερη προσβασιμότητα.
Πρωτοβουλίες για αλλαγές στη νοοτροπία και τον τρόπο σχεδιασμού και κατασκευής των δημόσιων χώρων αναδεικνύονται πλέον σε όλο τον κόσμο
Urban Girls Movement
Το μότο της δράσης “Urban Girls Movement” είναι: «Σχεδιάστε μια πόλη για γυναίκες και θα είναι καλή για όλους». Η κίνηση αυτή αποτελεί πρωτοβουλία ενός τομέα των Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος εργάζεται για την ασφάλεια των γυναικών. Η πρωτοβουλία διερευνά τις αντιλήψεις των νέων γυναικών για τους δημόσιους χώρους που χρησιμοποιούν και επικεντρώνεται σε αυτούς που κατακλύζονται κυρίως από αγόρια.
Ένα από τα projects που έχει αναλάβει η δράση είναι ένας δημόσιος χώρος στην Botkyrka της Σουηδίας, όπου οι συμμετέχουσες βοηθούν προσφέροντας καινοτόμες λύσεις σε έναν ‘all-inclusive’ σχεδιασμό. Η πρώτη φάση της πρωτοβουλίας ξεκίνησε με την επίσκεψη στην περιοχή Fittja της πόλης, προκειμένου να γίνουν κατανοητές οι αντιλήψεις των νέων γυναικών εκεί για τους τοπικούς δημόσιους χώρους. Αργότερα, διοργανώθηκαν workshops για να προσδιοριστούν και να επεξηγηθούν οι βασικές ανάγκες και οι περιοχές ευκαιριών, για τις οποίες στη συνέχεια σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε συνεργατικά ένα σχέδιο βελτίωσης.
